Δευτέρα 30 Ιουνίου 2014

Συναισθηματική νοημοσύνη


"Οποιοσδήποτε μπορεί να εξαγριωθεί- αυτό είναι εύκολο. Αλλά το να είσαι θυμωμένος με το σωστό πρόσωπο, στο σωστό βαθμό, την κατάλληλη στιγμή, για το σωστό λόγο και με το σωστό τρόπο- αυτό δεν είναι εύκολο." Αριστοτέλης - Νικομάχεια Ηθικά

Και κάπως έτσι ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος είναι ο πρώτος που αναφέρεται στη συναισθηματική νοημοσύνη, ένας όρος ιδιαίτερα γνωστός στις Ανθρωπιστικές επιστήμες.

Ο αναπτυξιακός ψυχολόγος Howard Gardner,καθηγητής του Πανεπιστημίου του Harvard, στο βιβλίο του Frames of  Mind αναφέρεται στα πολλαπλά είδη νοημοσύνης.(Γλωσσική, Λογικομαθηματική, Χωροταξική, Μουσική, Κιναισθητική, Διαπροσωπική, Ενδοπροσωπική Νοημοσύνη). Η θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης μετράει πάνω από 30 χρόνια αναγνώρισης από την επιστημονική κοινότητα.  Εμείς εδώ θα σταθούμε στην ενδοπροσωπική και διαπροσωπική νοημοσύνη που και οι δυο μαζί αποτελούν τη συναισθηματική νοημοσύνη.




Αυτός που έκανε ευρέως γνωστή τη συναισθηματική νοημοσύνη είναι ένας άλλος Αμερικανός ψυχολόγος, ο Daniel Goleman.
Σύμφωνα με τον Goleman τα βασικά γνωρίσματα της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι:
  • Αυτεπίγνωση
  • Αυτοέλεγχος
  • Ενσυναίσθηση
  • Κίνητρα συμπεριφοράς
  • Κοινωνικές δεξιότητες
Επίσης , ο Goleman αναφέρει ότι η συναισθηματική νοημοσύνη είναι κυρίως επίκτητη, άρα μπορεί να διδαχθεί και μάλιστα από πολύ μικρή ηλικία. Η συναισθηματική εκπαίδευση τρέφει και ενδυναμώνει τον άνθρωπο, εξοπλίζοντάς τον με δεξιότητες που του είναι απαραίτητες για να αντιμετωπίσει κάθε πρόβλημα στη ζωή του. Μάλιστα σε αντίθεση με το γνωστό IQ , που αναπτύσσεται στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, η συναισθηματική νοημοσύνη (EQ) αναπτύσσεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας και η επίδραση του περιβάλλοντος είναι αυτή που διαμορφώνει στο μεγαλύτερο βαθμό τις συναισθηματικές δεξιότητες.

Σε πολλές επιχειρήσεις, τα άτομα περνούν από ειδικά διαμορφωμένα τεστ έτσι ώστε να εντοπιστεί ο δείκτης συναισθηματικής τους νοημοσύνης καθώς αυτός είναι που θα  κρίνει αν είναι ικανοί να διαχειρίζονται  τα συναισθήματά τους και να μπορούν να εργάζονται υπό πίεση, να κατανοούν τις ανάγκες των συνεργατών τους και των πελατών τους, να κινητοποιούν τον εαυτό τους και να θέτουν στόχους, να διαχειρίζονται τις διαφωνίες μέσα στην ομάδα, να εμπνέουν και να ηγούνται, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, να μην τα παρατάνε στις δυσκολίες.

Έρευνες που αναφέρει ο Goleman τονίζουν ότι ο δείκτης IQ συνεισφέρει όχι περισσότερο από 20% στην ικανότητα ενός ατόμου να λειτουργεί με επιτυχία και αποτελεσματικότητα στα πλαίσια μιας επιχείρησης. Το υπόλοιπο 80% καλύπτεται από δεξιότητες συναισθηματικής νοημοσύνης.


Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι το κύριο χαρακτηριστικό των ανθρώπων που διαπρέπουν στην κοινωνική σφαίρα , οικοδομούν υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις, πετυχαίνουν στο χώρο εργασίας.

Και τίθεται τώρα το κρίσιμο ερώτημα: Πρέπει το σχολείο να διδάσκει δεξιότητες συναισθηματικής νοημοσύνης; Όχι απλά πρέπει , επιβάλλεται. Η ελληνική σχολική πραγματικότητα  κάνει σιγά σιγά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή. Η παρέμβαση στη συναισθηματική νοημοσύνη των μαθητών μπορεί να γίνει από την υλοποίηση προγραμμάτων Κοινωνικής και Συναισθηματικής Μάθησης (SEL) τα οποία στόχο έχουν να εξασκήσουν τους μαθητές στις δεξιότητες της συναισθηματικής νοημοσύνης.
Ωστόσο είναι γεγονός ότι  αφενός οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν λάβει την κατάλληλη επιμόρφωση σε τέτοιου είδους προγράμματα και αφετέρου δεν έχουν τα κατάλληλα μεθοδολογικά εργαλεία για να τα υλοποιήσουν ...

Το πρόγραμμα "Βήματα για τη Ζωή"-όπου μπορείτε να δείτε στην ενότητα με το σχετικό τίτλο περισσότερες πληροφορίες- είναι ένα πρόγραμμα Κοινωνικής και Συναισθηματικής μάθησης (SEL) που στοχεύει στην ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης των μαθητών μας.

Θα κλείσω την ανάρτηση αυτή όπως ακριβώς άρχισα. Παραθέτοντας  πάλι  λόγια ενός άλλου μεγάλου μας φιλόσοφου, δάσκαλου του Αριστοτέλη...

"Είναι αδύνατο να βελτιωθεί ο κόσμος, αν πρώτα δε βελτιωθεί ο άνθρωπος" Πλάτωνας


Βιβλιογραφία:

Daniel Goleman - Η συναισθηματική νοημοσύνη-Γιατί το EQ είναι πιο σημαντικό από το IQ
Howard Gardner - Frames of Mind







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου